รู้ตัว คือ มีความรู้สึกตัวเวลาทำกิจต่าง ๆ  หรือรู้ทันเวลามีอารมณ์ใด ๆ เกิดขึ้น สามารถกลับมาอยู่กับปัจจุบันได้  เวลาใจลอยเพราะไหลไปตามความคิดใด ๆ  ก็รู้ว่าเผลอไป  และกลับมาอยู่กับสิ่งที่กำลังทำในปัจจุบัน   จะเรียกว่า ทำอะไรใจก็อยู่เต็มตื่นอยู่กับสิ่งนั้น  เผลอคิดอะไร ใจก็รู้แล้ววางได้

ดูใจ เมื่อมีอะไรที่ไม่เป็นอย่างใจเรา เรามักจะเกิดความรู้สึกหงุดหงิด  ขุ่นเคือง โมโห หรือน้อยใจ จากนั้นใจก็จะจ่อมจมหรือถลำเข้าไปในความรู้สึกดังกล่าว เกิดความทุกข์ยิ่งขึ้น เท่านั้นไม่พอใจมักจะบ่นโวยวาย ตีโพยตีพาย หรือคร่ำครวญ ซึ่งทำให้ทุกข์มากขึ้น  สิ่งหนึ่งที่จะช่วยบรรเทาความทุกข์ใจ ก็คือ ถอยออกมาดูความรู้สึกเหล่านั้น เรียกอีกอย่างคือ รับรู้ว่ามีอารมณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นในใจ 

วิธีนี้เรียกอีกอย่างว่า “ดูใจ”

รู้ตัวดูใจในชีวิตประจำวัน  ให้ถือหลัก ตัวอยู่ไหน ใจอยู่นั่น 

ทำอะไร ใจก็อยู่กับสิ่งนั้น มีความคิดและอารมณ์ใด ก็หมั่นสังเกต รู้แล้วก็กลับมาอยู่กับปัจจุบันหรือสิ่งที่กำลังทำอยู่