ทุกข์เพราะช่างเลือก

Share

พระไพศาล วิสาโล,

เมื่อเดือนที่แล้วที่จังหวัดนนทบุรีบนถนนรัตนาธิเบศร์ จู่ ๆ ก็มีผู้หญิงคนหนึ่งวิ่งข้ามถนนแล้วก็ตั้งใจจะให้รถชนด้วย ตอนนั้นก็เผอิญเป็นเวลาค่ำแล้ว แต่ก็โชคดีเพราะรถเขาเบรกทัน ก็แปลกใจว่าทำไมผู้หญิงคนนี้ซึ่งอายุประมาณ ๔๕ ถึงอยากให้รถชนตาย เมื่อสอบถามก็ได้ทราบความว่าเธอมีผู้ชายมาชอบ ๒ คน และเธอก็ไม่รู้ว่าจะเลือกใครดี เครียดมาก พอเครียดมาก ๆ ก็ดับเครียดด้วยการกินเหล้า พอกินเหล้าแล้วทีนี้ก็ลืมตัว ความคิดอะไร มันก็ทำให้หลงและทำให้คิดสั้น คิดว่าจะแก้ทุกข์ได้ด้วยการให้รถชนตาย เคยได้ยินคนจำนวนไม่น้อยนี้เครียดเพราะว่าไม่มีแฟน รู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า แต่ผู้หญิงคนนี้มีคนมาชอบตั้ง ๒ คน หรืออาจจะมากกว่านั้นก็มีความทุกข์อีกแบบหนึ่ง คือไม่รู้ว่าจะเลือกใคร

ถ้ามาคิดดูก็อาจจะรู้สึกแปลก เมื่อมีคนมาชอบและฟังข่าวดู ก็คงไม่ใช่มีแค่ ๑ หรือ ๒ อาจมีมากกว่านั้น แต่ว่าเลือกไม่ถูก ตัดสินใจไม่ได้ ก็เลยเครียดจนคิดฆ่าตัวตาย คนเรานี้ไม่มีอะไรเลยมันก็ทุกข์ แต่ถ้ามีให้เลือกเยอะมันก็ทุกข์อีกแบบหนึ่ง แล้วมันไม่ใช่แค่มีคนมาชอบเยอะที่ทำให้คนเราเครียด

เดี๋ยวนี้เวลาเราไปซื้อของตามห้างก็เครียดเหมือนกัน เพราะว่าของที่ให้เลือกนี้มันเยอะมาก แม้แต่จะซื้อยาสีฟันซื้อสบู่ หลายคนก็ไม่รู้ว่าจะซื้อยี่ห้อไหน เพราะมันมีเยอะไปหมด แล้วก็ดีทั้งนั้น หรืออาจจะไม่มีปัญหาเรื่องซื้อสบู่ยาสีฟัน เพราะว่าใช้จนกระทั่งชอบแล้วเป็นนิสัยใช้ยี่ห้อนั้น แต่ของที่เราอยากจะซื้ออยากจะหา มันมีเยอะ อย่างคนที่อยากสวยอยากงามไปเข้าห้างเข้าร้านเพื่อที่จะซื้อครีมประทินผิวหรือว่าเครื่องสำอาง ก็เครียด ไม่รู้ว่าจะซื้อยี่ห้อไหน

มีผู้หญิงหลายคนเลยที่ฐาดี ที่จะเล่าคือว่า เวลาเขาจะไปออกงาน งานแต่งงานก็ดี งานเลี้ยงวันเกิดก็ดี งานประชุมสัมมนาก็ดี ตัดสินใจไม่ถูกว่าจะใส่เสื้อผ้าชุดไหน รองเท้าอะไร แค่คิดถึงเรื่องเสื้อผ้าและกระโปรงนี้ก็เครียดแล้ว เพราะเสื้อผ้าของเธอมีหลายตัวมาก แพง ๆ ทั้งนั้น สวย ๆ ทั้งนั้น แต่เลือกไม่ถูก เลือกเสื้อเลือกกระโปรงได้แล้วก็มีปัญหารองเท้า แล้วก็กระเป๋าอีก ใช้เวลาคิดนานมากเลย บางทีคิดตั้งแต่คืนก่อนหน้านั้นแล้ว เพราะอะไร เพราะมีให้เลือกเยอะไปหมด ตัดสินใจไม่ถูก อันนี้เราพูดถึงคนรวย

คนรวยหลายคนนี้พอถึงช่วงลองวีคเอนด์วันหยุดสุดสัปดาห์หลายวัน อยากไปต่างประเทศก็เครียดอีก ไม่รู้จะไปเที่ยวที่ไหน ญี่ปุ่น เกาหลี สิงคโปร์ แต่ก่อนก็ฮ่องกงด้วยแต่เดี๋ยวนี้ไม่มีใครอยากจะไปฮ่องกงกันแล้ว อาจจะไปมาเก๊าหรือไม่ก็ไปยุโรป ตัดสินใจไม่ได้เพราะว่ามันน่าเที่ยวทั้งนั้น อันนี้เรียกว่าทุกข์ของคนรวย
คนจนก็ทุกข์เพราะไม่มี ไม่มีกิน ไม่มีเสื้อผ้าจะใส่ ไม่มีที่จะไปเที่ยว แต่คนรวยนี้ก็ทุกข์เพราะว่ามีที่ให้เที่ยวเยอะไปหมด แล้วเดี๋ยวนี้ไม่ใช่แต่คนรวย คนธรรมดาคนที่พอมีอันจะกิน ก็เพราะว่าของใช้ของบริโภคนี้แต่ละอย่างมีเยอะไปหมด แค่จะซื้อโทรศัพท์ก็ไม่รู้ว่าจะเลือกยี่ห้อไหนดี ชอบยี่ห้อใดเป็นพิเศษก็ยังคิดมากว่า จะเลือกรุ่นไหน มีเงินซื้อแต่ว่าไม่รู้ว่าจะซื้อรุ่นไหนดี

แล้วที่หนักกว่านั้น ของกินก็มีหลายชาติเลย อาหารจีน อาหารเกาหลี ญี่ปุ่น เวลาจะฉลองความสำเร็จที่ทำงานเสร็จ หรือเรียนจบ ไม่รู้ว่าจะเลือกกินอะไรดี อร่อยทั้งนั้น แฮมเบอร์เกอร์ พิซซ่า หรือว่าอาหารญี่ปุ่น อาหารแขก อาหารอิตาเลียน บางทีเลิกคิดเลยให้เพื่อนสั่งให้ แต่บางอย่างนี้จะให้คนอื่นสั่งให้ก็คงไม่ดี หรือจะให้คนอื่นตัดสินใจให้ เช่น ดูหนัง เดี๋ยวนี้ซีรีย์มันมีเยอะ ดี ๆ ทั้งนั้น ที่ดี ๆ นี้ก็เป็นร้อย ซีรีย์เกาหลี จีน ซีรีย์ฝรั่ง อเมริกัน อิตาเลี่ยน เผลอ ๆ มีแขกอีก ไม่รู้ว่าจะเลือกดูซีรีย์ไหน ยังไม่นับหนัง หนังประเภท ๒ ชั่วโมงจบมีเป็นพัน เป็นความเครียดของคนสมัยนี้

การที่คนเรามีของให้เลือกเยอะนี้ ไม่ได้แปลว่าเราจะมีความสุขเสมอไป การที่เราพรั่งพร้อมไปด้วยวัตถุสิ่งเสพให้เลือกมากมายก็พบว่า ยิ่งคนเรามีอะไรให้เลือกมากนี้ มีโอกาสที่จะทุกข์ มีโอกาสที่จะเครียดมาก อันนี้เป็นงานวิจัยผลสรุปจากงานวิจัย เพราะฉะนั้น จึงเป็นเหตุผลว่า ทำไมในยุคนี้แม้จะพรั่งพร้อมด้วยวัตถุสิ่งเสพ แต่คนก็ไม่มีความสุขเลย แต่ก่อนทุกข์เพราะไม่มี ทุกข์เพราะขาดแคลน แต่เดี๋ยวนี้ทุกข์เพราะล้นเหลือ จนไม่รู้จะเลือกอะไร และยิ่งกว่านั้นพอเลือกไปแล้วก็รู้สึกผิดหวังเสียใจว่า “แหม เราน่าจะเลือกอันอื่นมากกว่า”

อุตส่าห์เลือกของกินแล้ว พิซซ่า แฮมเบอร์เก้อร์ กินเสร็จแล้วเสียดายว่าเราน่าจะเลือกอาหารญี่ปุ่นมากกว่า ดูหนังจบไปแล้วซีรีย์นี้ ๑๐ ชั่วโมง ๒๐ ชั่วโมงแล้วมารู้สึกว่าเราน่าจะเลือกเรื่องอื่นมากกว่า เพราะมันน่าจะดีกว่า ก็เป็นความทุกข์อีกแบบหนึ่ง

ไปเที่ยวที่นั่นที่นี่แล้ว ก็เสียดายว่าเราน่าจะไปเที่ยวยุโรปมากกว่าแทนที่จะไปเที่ยวญี่ปุ่น ความทุกข์แบบนี้เกิดขึ้นเพราะอะไร เพราะว่ามันชอบเปรียบเทียบ และความไม่รู้จักพอ

ใครที่คิดว่าจะเลือกสิ่งที่ดีที่สุดนั้น จะไม่มีความสุขเลย เพราะว่าเลือกอะไรมันก็ไม่พอใจสักทีเพราะไปคิดว่าสิ่งที่ไม่ได้เลือกนี้มันดีกว่า แต่ถ้าเรารู้จักพอใจ เรื่องมีความสันโดษนี้มันจะไม่มีปัญหา ไม่มีปัญหาว่าที่เราดู ที่เราใช้ ที่เราซื้อนี้ มันไม่เข้าท่า เราจะรู้สึกพอใจ มีความสุข แต่สมัยนี้ก็หาคนที่พอใจแบบนี้ได้ยาก เพราะว่าเรามักจะเปรียบเทียบระหว่างสิ่งที่เรามีกับสิ่งที่เรายังไม่มี ระหว่างสิ่งที่เรากินไปแล้วกับสิ่งที่เรายังไม่ได้กินหรือว่าสิ่งที่ยังมีอยู่ เช่น เสื้อที่ซื้อกับเสื้อที่ยังขายอยู่ที่ยังไม่ได้ซื้อ หนังที่ดูกับที่กำลังฉายอยู่ยังไม่ได้ดู เพราะฉะนั้น ยุคนี้จะเป็นยุคที่คนยังมีความเครียด เป็นความทุกข์ของคนรวย ทุกข์ของคนมีอันจะกิน หรือทุกข์ของคนที่มีทางเลือกเยอะ แต่ถ้ารู้จักพอใจในสิ่งที่มีมันจะไม่ทุกข์มาก เลือกอะไรก็จะพบแต่สิ่งดี ๆ ที่ตัวเองเลือกอยู่เสมอ