บทนำ

พระพุทธศาสนาเป็นทุนอันยิ่งใหญ่ของไทย สามารถนำมาสร้างสังคมสุขภาวะได้อย่างดี และดีกว่าใช้ทุนอย่างอื่น

พระพุทธศาสนามีความเชื่อในศักยภาพในการเรียนรู้ของมนุษย์ว่า มนุษย์สามารถเรียนรู้ให้บรรลุอะไรก็ได้ ถ้ามีการเรียนรู้ที่ดี จึงเป็นหน้าที่ของเราทุกคนที่จะแสวงหา และช่วยให้เพื่อนมนุษย์ได้พบการเรียนรู้ที่ดี เป็นฐานให้พัฒนาระบบต่างๆ ที่ใหญ่และซับซ้อน ให้เกิดความถูกต้อง จนพุทธธรรมซึมซ่านอยู่ในทุกองคาพยพของประเทศ

คนไทยทั้งหมดก็จะกลายเป็นคนเก่ง คนดี ประเทศไทยรุ่งเรืองด้วยพุทธธรรม และโดยที่พุทธธรรมเป็นความจริงตามธรรมชาติ มีความเป็นกลาง ไม่มีเจ้าข้าวเจ้าของ จึงเป็นสากลไม่ต้องใช้คำว่าพุทธก็ได้ ประเทศไทยที่รุ่งเรืองด้วยธรรมมีโอกาสที่จะช่วยโลกให้เกิดสันติภาวะ หรือสันติภาพได้ พ้นจากความปั่นป่วนวุ่นวายรุนแรงและวิกฤตอย่างเช่นที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

หลักคิด

- ประเทศไทยมีวัด 30,000 – 40,000 วัด พระสงฆ์และสามเณรประมาณ 300,000 รูป มีพระธรรมคำสั่งสอนของพระศาสดาซึ่งเป็นปัญญาสูงสุด มีประชาชนที่เป็นพุทธศาสนิกชนประมาณ 90 เปอร์เซนต์ แม้ไม่จริงจังกับพุทธธรรมนักแต่ก็มีเชื้อแถวหรือเมล็ดพันธุ์ที่สามารถงอกออกมาได้ไม่ยาก 

- แม้โลกมีความเจริญทางวัตถุมาก แต่ก็เสียสมดุลในทุกมิติ ทั้งทางสิ่งแวดล้อม สังคมเศรษฐกิจ และในตัวมนุษย์เอง การเสียสมดุลทำให้เกิดความปั่นป่วน วุ่นวาย รุนแรง ขาดความสุข และขาดสันติภาพ มนุษย์มีความเครียด เหน็ดเหนื่อย ทุกข์กาย ทุกข์ใจ จนต้องใช้ยาเสพติด ใช้ยาแก้ปวด ใช้ยากล่อมประสาท เป็นโรคซึมเศร้า ฆ่าตัวตาย ฆ่าผู้อื่นตาย ดังที่มีการกราดยิงโดยไม่มีเหตุผลปรากฏอยู่เนืองๆ ถ้ามีวิธีที่จะทำให้มนุษย์มีความสุข หรือสุขภาวะ สิ่งนั้นย่อมสำคัญที่สุด

- พุทธธรรมเป็นประดุจมหาสมุทรแห่งความรู้ ซึ่งสามารถเลือกมาผสมหรือปรุงเป็นธรรมโอสถขนานต่างๆ ให้ตรงกับสภาพหรือสถานการณ์แห่งความทุกข์ที่แตกต่างกัน

- โลกสมัยใหม่ต่างจากครั้งพุทธกาลที่มีโครงสร้างและระบบใหม่ๆ ผุดบังเกิดขึ้น ซึ่งมีผลกระทบต่อมนุษย์ สังคม และสิ่งแวดล้อม อย่างรุนแรงและซับซ้อน พุทธธรรมนั้นถือหลักอนิจจัง คือ สรรพสิ่งล้วนเปลี่ยนแปลงตามเหตุปัจจัยที่หนุนเนื่อง และการสืบสาวราวเรื่องตามเหตุปัจจัยให้สามารถตามรู้ได้ทุกเรื่องไม่ว่าจะเปลี่ยนไปอย่างไร พุทธศาสนาเป็นปัญญานิยม ไม่ใช่อำนาจนิยม อำนาจไม่สามารถแก้ปัญหาที่ซับซ้อนและยากได้ แต่ต้องใช้ปัญญา ฉะนั้นถ้าใช้พุทธธรรมให้ถูกต้องย่อมสามารถเข้าใจปัญหาใหม่ๆ และวิธีแก้ไขคงจะไม่เกินเลยที่จะกล่าวว่ามีแต่โดยพุทธธรรมเท่านั้น ที่จะทำให้เข้าใจระบบซับซ้อน (Complexity System) ในปัจจุบัน ในขณะที่วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไม่สามารถสร้างโลกที่สมดุล เพราะเป็นเพียงความรู้ ยังไม่ใช่ปัญญาเหมือนพุทธธรรมที่ทำให้รู้ทั้งหมด รวมทั้งรู้ตัวเอง จนลดละกิเลสได้ เพิ่มความรักความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์และสรรพสิ่งได้

- พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ มีเป้าหมายเดียวกัน คือ ช่วยให้มนุษย์เข้าถึงความจริงตามธรรมชาติ ที่เรียกสั้นๆ ว่าธรรม มีผลให้ลดทุกข์ และสร้างสุข ตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงที่สุดแห่งทุกข์ก็ได้ ความสุขคือความสงบเย็น ความทุกข์คือความเร่าร้อน ความจริงตามธรรมชาติคือความไม่มีตัวตน (อนัตตา) มีแต่กระแสของเหตุปัจจัยหรือความเป็นเหตุเป็นผลที่หนุนเนื่อง มนุษย์เพราะความไม่รู้ เข้าไปยึดมั่น (อุปทาน) ในตัวตนแล้วเกิดกิเลส ตัณหา พาให้เร่าร้อน ถ้าระลึกได้เมื่อไหร่ว่าธรรมชาติไม่มีตัวตน ก็จะเกิดความสงบเย็นทันที อาจรู้สึกความสุขซาบซ่านทั้งเนื้อทั้งตัว

- ในเรื่องพุทธวิธีสร้างสุขนั้น ในเบื้องต้นก็สร้างความเป็นชุมชนสุขภาวะ เมื่อมีสุขภาวะในขั้นพื้นฐานแล้วก็เป็นโอกาสที่จะพัฒนาจิตใจให้ยิ่งๆ ขึ้น

กิจกรรมนี้ได้รับการสนับสนุนจาก มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ, มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์, มูลนิธิศักดิ์พรทรัพย์, มูลนิธิหมอชาวบ้าน, หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ (สวนโมกข์กรุงเทพ) และ สสส.